Ansiklopedi kelimesi ilk kez, Rabelais tarafından Yunanca'dan çevrilerek Fransızca'da kullanıldı.
Tarihi araştırmalardan anlaşıldığına göre, ilk ansiklopedinin, M.Ö. 4. yüzyılda Platon'un öğrencilerinden Speksippus tarafından yazıldığı (Disciplinarium libri) tahmin edilmektedir. Bu eser, zamanımıza ulaşamamıştır.Paul Scalich tarafından yazılan ve 1559 yılında Basle'de Encyclopadia Seu Orbis Disciplinarum adıyla yayınlanan kitap dünyadaki ilk ansiklopedi olarak bilinir.
17. yüzyılın sonlarında ve 18. yüzyılın başlarında alfabetik sıraya göre düzenlenmiş ansiklopediler yayınlanmıştır. Ansiklopedilerde alfabetikliği ilk uygulayan İtalyan Marco Coronelli'dir. Coronelli'nin eseri yarım kalmıştır.
İçindeki konuların alfabetik bir sıraya dizildiği ilk ansiklopedi ise, 1690 yılında Paris'te yayınlanan, Antoine Furetiere'nin hazırladığı ''Dictionnaire Universel''dir. Bölümler halinde yayınlanan ilk ansiklopedi ise, Johann Zelder yönetiminde hazırlanan 64 ciltlik Universel Lexicon'dur. Bu ansiklopedi, konusunda uzmanlaşmış yazarların katkılarıyla hazırlandı ve 1731-1750 yılları arasında Leipzig'de yayınlandı.
Ansiklopedi yayını, 19. yüzyılda yayılmış ve 20. yüzyılın ortalarında hemen hemen her ülke, kendi ansiklopedisine sahip olmuştur.